Κατά τη διάρκεια λειτουργίας του Προγράμματος Μεταπτυχιακών
Σπουδών «Σύγχρονα Περιβάλλοντα Μάθησης και Παραγωγή Διδακτικού
Υλικού» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης
διαφάνηκαν ενδείξεις για προβλήματα που αντιμετωπίζουν
ορισμένες φοιτήτριες, έγγαμες εν ενεργεία εκπαιδευτικοί,
στο να φοιτήσουν και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις
του προγράμματος. Τα προβλήματα αυτά φάνηκε ότι οφείλονται
σε ανισότητες εις βάρος των γυναικών στο οικογενειακό
τους περιβάλλον και δηλώνουν παρωχημένες και στερεοτυπικές
αντιλήψεις για τη σκοπιμότητα των μεταπτυχιακών σπουδών
και την ενασχόληση των γυναικών με τις σπουδές αυτές.
Τα προβλήματα αυτά, και κυρίως η αμφισβήτηση της αξίας
των σπουδών και η δυσκολία εξασφάλισης του αναγκαίου χρόνου
που θεωρείται ότι αφαιρείται από το χρόνο που θα έπρεπε
να αφιερώνεται μόνο στην οικογένεια, οδηγούν σε παρενοχλήσεις
που συχνά εκφράζονται με ακραίες πολλές φορές καταστάσεις
ενδο-οικογενειακών συγκρούσεων, με συνέπεια κάποιες φοιτήτριες
να εγκαταλείπουν τις σπουδές τους ή να διαλύεται η οικογενειακή
κατάσταση. Τέτοια φαινόμενα δεν παρατηρήθηκαν στην περίπτωση
των ανδρών μεταπτυχιακών φοιτητών, οι οποίοι συχνά δήλωναν
ότι ενθαρρύνονται και υποστηρίζονται σε ανάλογες προσπάθειες.
Επειδή δε διαθέταμε παρά ενδείξεις και δεν ήταν γνωστές
οι ποικίλες διαστάσεις του φαινομένου, αποφασίσαμε να
διερευνήσουμε το θέμα και να μελετήσουμε συστηματικά την
κατάσταση, με στόχο την αποτύπωση των προβλημάτων σε όλη
τους την έκταση και τη διατύπωση προτάσεων για την υλοποίηση
πιθανών παρεμβάσεων.
Την ακαδημαϊκή χρονιά 2006-07 έγινε πιλοτική μελέτη
του θέματος, στην οποία έλαβαν μέρος 4 φοιτήτριες και
4 φοιτητές του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Δ.Ε. «Σύγχρονα Περιβάλλοντα
Μάθησης και Παραγωγή Διδακτικού Υλικού». Προκειμένου να
διεξαχθεί η πιλοτική έρευνα, αναπτύχθηκε ένα πρωτόκολλο
συνέντευξης και με βάση αυτό πραγματοποιήθηκε ένας μικρός
αριθμός προσωπικών συνεντεύξεων με μεταπτυχιακούς/-ές
φοιτητές/-τριες του ΠΜΣ αυτού. Στόχος ήταν να διαπιστωθεί
αν και σε ποιο βαθμό η προσωπική τους εμπλοκή στο πλαίσιο
των σπουδών τους υποστηρίζεται από το οικογενειακό τους
περιβάλλον και επιφέρει πιθανή αναστάτωση στην ομαλή οικογενειακή
και προσωπική ζωή των φοιτητών/-τριών. Από τη μελέτη των
απαντήσεων διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν όντως κάποια προβλήματα
από τη συμμετοχή των φοιτητών/-τριών που είναι γονείς,
αλλά κυρίως από τη συμμετοχή στο Π.Μ.Σ. των γυναικών που
είναι σύζυγοι και μητέρες.
Στη συνέχεια, με βάση τα πορίσματα της πιλοτικής έρευνας
και κυρίως των προσωπικών συνεντεύξεων, συντάχθηκε ένα
διευρυμένο ερωτηματολόγιο με περισσότερες ερωτήσεις, προκειμένου
να διερευνηθεί σε βάθος το ζήτημα. Το ερωτηματολόγιο (βλ.
Παράρτημα) περιείχε μια σειρά ερωτήσεων που απευθύνονται
σε άνδρες και γυναίκες που παρακολουθούν ένα Πρόγραμμα
Μεταπτυχιακών (Π.Μ.Σ.) στη Σχολή των Επιστημών του Ανθρώπου
του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Το δείγμα της έρευνάς μας αποτέλεσαν μεταπτυχιακοί/-ές
φοιτητές/-τριες των τριών Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών
του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας «Σύγχρονα Περιβάλλοντα Μάθησης
και Παραγωγή Διδακτικού Υλικού» (Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής
Εκπαίδευσης), «Παιδαγωγικό Παιχνίδι και Παιδαγωγικό Υλικό
στην Πρώτη Παιδική Ηλικία» (Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής
Εκπαίδευσης), «Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις στις Ιστορικές,
Αρχαιολογικές και Ανθρωπιστικές Σπουδές» (τμήμα Ιστορίας
Αρχαιολογίας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας).
Το ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε σε 190 μεταπτυχιακούς/-ές
φοιτητές/-τριες των τριών αυτών Π.Μ.Σ. προκειμένου να
συμπληρωθεί. Από τα 190 ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν,
συγκεντρώθηκαν απαντημένα τα 87, τα οποία αναλυτικότερα
αντιστοιχούν στα εξής:
Στους/στις εν ενεργεία φοιτητές και φοιτήτριες του Π.Μ.Σ.
του Π.Τ.Δ.Ε. διανεμήθηκαν 25 ερωτηματολόγια, από τα οποία
τα 5 σε άνδρες φοιτητές έγγαμους και τα 19 σε γυναίκες
φοιτήτριες, από τα οποία οι 10 έγγαμες και οι 9 άγαμες.
Στους/στις απόφοιτους/ες φοιτητές/-τριες του Π.Μ.Σ. αυτού
διανεμήθηκαν 10 ερωτηματολόγια, από τα οποία τα 5 σε έγγαμους
φοιτητές, τα 4 σε έγγαμες φοιτήτριες και το 1 σε άγαμη
φοιτήτρια.
Στους/στις φοιτητές/-τριες του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Π.Ε. διανεμήθηκαν
34 ερωτηματολόγια, το 1 σε άνδρα φοιτητή έγγαμο και τα
33 σε γυναίκες φοιτήτριες, από τις οποίες οι 31 άγαμες
και οι 2 έγγαμες.
Στο Π.Μ.Σ. του Ι.Α.Κ.Α. διανεμήθηκαν 18 ερωτηματολόγια,
από τα οποία τα 6 σε άνδρες φοιτητές άγαμους και 1 σε
έγγαμο φοιτητή, και τα 13 σε γυναίκες φοιτήτριες, από
τις οποίες οι 12 ήταν άγαμες και η 1 έγγαμη. Το σύνολο
απαντημένων ερωτηματολογίων ήταν 87.
Από τις απαντήσεις που δόθηκαν σε πρώτη φάση, προέκυψαν
ενδιαφέροντα ευρήματα. Τα κίνητρα για τη μετέπειτα συνέχιση
των σπουδών φαίνεται να είναι κοινά για τα άτομα και των
δύο φύλων. Τα κίνητρα αυτά είναι η απόκτηση εξειδίκευσης,
η δυνατότητα επαγγελματικής ανέλιξης, η εσωτερική παρώθηση
για μάθηση, το ενδιαφέρον για την έρευνα και τις νέες
γνώσεις, η επιστημονική εμβάθυνση.
Οι λόγοι και τα κριτήρια που αναφέρθηκαν για την επιλογή
του Π.Μ.Σ. από τους/τις εν ενεργεία φοιτητές και φοιτήτριες
του Π.Τ.Δ.Ε. ήταν, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν:
«Η ενημέρωση για τα τελευταία εκπαιδευτικά δεδομένα»
«Η βελτίωση της διδακτικής μου προσέγγισης»
«Από ενδιαφέρον για αναβάθμιση των σπουδών μου»
«Το προσωπικό απωθημένο των νεανικών μου χρόνων».
Οι απόφοιτοι/-ες του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Δ.Ε. ανέφεραν χαρακτηριστικά:
«Δια βίου μάθηση, επικαιροποίηση γνώσεων, επαγγελματική
ανέλιξη»
«Διότι δεν είχα παιδαγωγική κατάρτιση»
«Επιστημονικό ενδιαφέρον, επαγγελματική αναβάθμιση»
«Για την απόκτηση γνώσεων σε θέματα Διδακτικής και Παιδαγωγικών».
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Π.Ε.
ανέφεραν ως κριτήρια τα ακόλουθα:
«Εξειδίκευση, επαφή με το Πανεπιστήμιο και αλληλεπίδραση
με νέα διδακτικά μοντέλα και νέα που αφορούν τον χώρο»
«Για να πάρω εκπαιδευτική άδεια εφόσον μου δίνει το δικαίωμα
το ΥπΕΠΘ»
«Προσωπική εξέλιξη»
«Για κατάρτιση, εμπλουτισμό γνώσεων και επιπλέον προσόντα
στην αναζήτηση εργασίας»
«Για μόρια, για να έχω καλύτερο μισθό»
«Ενδιαφέρον για την επιστήμη και την έρευνα»
«Ενδιαφέρον για το θέμα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών
Σπουδών»
«Για επαγγελματική ανέλιξη».
Οι μεταπτυχιακοί/-ές φοιτητές/-τριες του Π.Μ.Σ. του Ι.Α.Κ.Α.
έδωσαν απαντήσεις όπως οι ακόλουθες:
«Ενδιαφέρον για το αντικείμενο»
«Για λόγους προσωπικών αναζητήσεων»
«Για να εμβαθύνω περισσότερο στην επιστήμη μου»
«Για επαγγελματική αποκατάσταση».
Παρατηρήθηκε ότι πολλές μεταπτυχιακές φοιτήτριες του
Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Π.Ε. ανέφεραν ότι ξεκίνησαν τις σπουδές
τους στο Π.Μ.Σ. για λόγους που δεν είναι καθαρά ακαδημαϊκοί:
για προσωπική ανέλιξη, εκπαιδευτική άδεια, μόρια, καλύτερο
μισθό. Στα άλλα ΠΜΣ δεν αναφέρθηκαν τόσες πολλές προτιμήσεις
για λόγους τέτοιου είδους, αλλά για ακαδημαϊκούς λόγους,
δηλαδή για να εμπλουτίσουν και να επικαιροποιήσουν τις
γνώσεις τους, για να έλθουν σε επαφή με το χώρο του Πανεπιστημίου,
να εμβαθύνουν στις γνώσεις τους και να πραγματοποιήσουν
το όνειρό τους για εκπόνηση μεταπτυχιακών σπουδών.
Ωστόσο παρατηρήθηκε διαφορετική αντιμετώπιση στον τρόπο
με τον οποίο το οικογενειακό και ευρύτερο περιβάλλον αξιολογεί
και ενθαρρύνει ή αποθαρρύνει τη συνέχιση των σπουδών,
από τη στιγμή που παρουσιάζονται προβλήματα στη διαχείριση
και διάχυση του χρόνου.
Σημειώθηκαν συνολικά αρνητικές κρίσεις από το εργασιακό,
φιλικό και συγγενικό περιβάλλον για εγκατάλειψη των σπουδών,
όταν παρουσιάστηκαν προβλήματα διαχείρισης του χρόνου
που άπτονταν των οικογενειακών και εργασιακών υποχρεώσεων.
Οι αρνητικές κρίσεις είχαν αποδέκτες τόσο τους άντρες
φοιτητές όσο και τις γυναίκες φοιτήτριες, και έλαβαν πάραυτα
τη μορφή στερεοτυπικών σχολίων στην περίπτωση των γυναικών
φοιτητριών.
Αναλυτικότερα στην Ερώτηση 17 για το αν υπήρξαν τυχόν
αρνητικές κρίσεις ή αποθάρρυνση από το οικογενειακό τους
περιβάλλον για την απόφασή τους να φοιτήσουν σε Π.Μ.Σ.,
5 φοιτήτριες του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Δ.Ε. απάντησαν θετικά,
μεταφέροντας τα εξής σχόλια:
«Αρνητικές κρίσεις είχα από το ευρύ οικογενειακό περιβάλλον»
«Αρνητικές κρίσεις, ναι είχα»
«Με τις συχνές μετακινήσεις στο Βόλο υπήρξε αποθάρρυνση
από την οικογένειά μου για να συνεχίσω»
«Φυσικά, γιατί επιβαρύνθηκαν με ευθύνες που μέχρι τότε
ήταν αποκλειστικά δικές μου»
«Ναι, όσον αφορά το ότι θα κουραζόμουν πολύ».
Από τους/τις απόφοιτους/-ες του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Δ.Ε. απάντησαν
θετικά ένας φοιτητής και μια φοιτήτρια, έγγαμοι και οι
δύο:
«Ναι είχα αρνητικές κρίσεις (ως προς τον απαιτούμενο χρόνο)»
«Μου έλεγαν τι το θέλεις τώρα; Με την οικογένεια τι θα
το κάνεις;».
Από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Π.Ε.
απάντησαν θετικά τρεις φοιτήτριες άγαμες:
«Μου έλεγαν ότι θα δυσκολευτώ»
«Στην αρχή ήταν λίγες οι αρνητικές κρίσεις, αλλά μετά
σταμάτησαν»
«Ήταν αρκετές».
Από τους/τις φοιτητές/-τριες του Π.Μ.Σ. του Ι.Α.Κ.Α.
υπήρξαν αρνητικές απαντήσεις, εκτός από μια φοιτήτρια
έγγαμη που απάντησε θετικά.
Συνεπώς σε ένα μεγάλο μέρος των γυναικών φοιτητριών, αλλά
και σε κάποιους άνδρες φοιτητές, απευθύνονταν αρνητικές
κρίσεις και σχόλια για την απόφασή τους να φοιτήσουν σε
ένα Π.Μ.Σ.
Στην Ερώτηση 23 για το αν κατά τη διάρκεια των σπουδών
τους υπήρξαν άτομα που τους/τις παρότρυναν να εγκαταλείψουν
τις σπουδές τους, απάντησαν θετικά από τους φοιτητές/τριες
του Π.Τ.Δ.Ε. δύο φοιτήτριες και ένας φοιτητής, έγγαμοι
και οι τρεις. Χαρακτηριστικά ανέφεραν:
«Η πεθερά μου»
«Από το εργασιακό περιβάλλον γενικά δεν με διευκόλυναν,
αν και ήξεραν ότι είμαι στο Π.Μ.Σ.»
«Άνθρωποι από το εργασιακό μου περιβάλλον που έκριναν
ότι επειδή έχω παιδιά δεν δικαιούμαι να κάνω μεταπτυχιακές
σπουδές. Και συνέχιζαν: αφού δεν έχεις μέσο γιατί περιμένεις
εκπαιδευτική άδεια, δεν το γνώριζες; Τώρα καλά να πάθεις»
«Η μητέρα μου και κάποιοι συγγενείς του συζύγου μου μού
υπενθύμιζαν ότι επειδή έχω οικογένεια είναι πολύ δύσκολο
για μένα να ολοκληρώσω τις σπουδές»
«Ο σύζυγος, εφόσον οι οικονομικές απολαβές δεν θα είναι
σημαντικές. Η μητέρα μου, γιατί φθείρω τον εαυτό μου».
Από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες του Π.Τ.Δ.Ε. ανέφεραν
ότι δέχθηκαν πιέσεις ένας φοιτητής έγγαμος και εννέα φοιτήτριες.
Ανέφεραν χαρακτηριστικά:
«Φίλοι συνάδελφοι οι οποίοι δεν υποστήριζαν την επιλογή
μου είτε για δικό τους όφελος είτε γιατί δεν δικαιολογούσαν
την επιμονή μου σε αυτό που είχα αναλάβει»
«Συνάδελφοι, που θεώρησαν ότι πιέζομαι χρονικά στις υποχρεώσεις
του Π.Μ.Σ.».
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ωστόσο οι απαντήσεις των φοιτητών/-τριών
του Π.Τ.Π.Ε. όπου ανέφεραν συνολικά ότι δεν δέχθηκαν πιέσεις.
*Σημείωση: Οι φοιτητές/τριες του Π.Τ.Π.Ε. αντιστοιχούν
στις ηλικιακές ομάδες των 20-25 και 25-30 ετών, στην πλειοψηφία
τους και άγαμες, εκτός από τρεις έγγαμες. Όπου υπήρχαν
αυτά τα χαρακτηριστικά και στα τρία Π.Μ.Σ. έλειπαν οι
πιέσεις και τα στερεοτυπικά σχόλια.
Από το Ι.Α.Κ.Α. δόθηκαν συνολικά αρνητικές απαντήσεις
ότι δεν υπήρχαν πιέσεις, εκτός από μια φοιτήτρια έγγαμη
που ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Οι γονείς μου και ο σύζυγός μου».
Σημειώνεται ότι οι αρνητικές αυτές κρίσεις εντοπίστηκαν
κυρίως στις έγγαμες φοιτήτριες ή στους έγγαμους φοιτητές
άνω των 30 χρόνων, που ήταν παράλληλα εργαζόμενοι/-ες
και είχαν παιδιά. Τα άτομα αυτά αντιμετώπισαν δυσκολίες
στην εξασφάλιση του αναγκαίου χρόνου προκειμένου να ανταποκριθούν
στις υποχρεώσεις τόσο της οικογένειας όσο και της εργασίας
τους. Ιδιαίτερα στην εξοικονόμηση χρόνου για την παρακολούθηση
και περάτωση των σπουδών, οι δυσκολίες ήταν κοινές για
άντρες και γυναίκες, με τις γυναίκες ωστόσο να επωμίζονται
περισσότερο τα οικογενειακά βάρη και να είναι σε μεγαλύτερο
βαθμό δική τους ευθύνη οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες σχετικά
με τα παιδιά και το σπίτι.
Προβλήματα τέτοιου είδους δεν εντοπίστηκαν στις ηλικιακές
ομάδες των 20-25 και 25-30 ετών, καθώς στην πλειοψηφία
τους οι φοιτητές/-τριες ήταν άγαμοι/-ες και είχαν την
οικονομική και ηθική στήριξη των γονέων και του ευρύτερου
κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Άτομα αυτών των ηλικιακών
ομάδων παρατηρήθηκαν κυρίως στο Ι.Α.Κ.Α. και στο Π.Τ.Π.Ε.,
όπου ο μέσος όρος ηλικίας κυμαινόταν μεταξύ 20-25 και
30-35 έτη, σε αντίθεση με το Π.Τ.Δ.Ε. όπου ο μέσος όρος
ηλικίας ανέβαινε στα 35-40 και 40-45 έτη.
Αναλυτικότερα, από το σύνολο των 87 ερωτηματολογίων αποθαρρυντικά
σχόλια δήλωσαν ότι άκουσαν 34 άτομα, εκ των οποίων 26
γυναίκες και 8 άντρες. Για το λόγο αυτό, τα ενδεικτικά
σχόλια που έκαναν στην Ερώτηση 29 «Ποια ήταν τα αποθαρρυντικά
σχόλια που συνήθως ακούγατε;» ήταν ως εξής:
«Ότι επειδή είμαι γυναίκα και μητέρα τριών παιδιών έπρεπε
να κοιτάξω την οικογένειά μου και να μην τρέχω βραδιάτικα
στα πανεπιστήμια. Άλλωστε αφού ήμουν διορισμένη τι τα
ήθελα;»
«Τι τα θες σε τέτοια ηλικία, αφού είσαι διορισμένη τι
να τα κάνεις;»
«Δεν κοιτάς το σπίτι σου κορίτσι μου και την κουζίνα σου,
αφού είσαι μόνιμη δημόσια υπάλληλος»
«Έχεις οικογένεια και παιδιά και όλη η φροντίδα και ο
χρόνος πρέπει να στρέφεται και αφιερώνεται σ’ αυτά»
«Τι το θες το μεταπτυχιακό; Δεν αξίζει τον κόπο»
«Ότι η τόση ψυχολογική και σωματική κούραση από όλες τις
μετακινήσεις δεν άξιζε για ένα τέτοιο σκοπό»
«Ότι μου είναι περιττό»
«Ότι δεν θα έχει οικονομικό αντίκρισμα»
«Ότι δεν θα έπρεπε στην ηλικία μου να εμπλακώ στην διαδικασία
και ότι η ζωή περνάει και πρέπει να τη διαχειριστώ διαφορετικά.
Ότι δεν θα μου χρησιμεύσει σε τίποτα το μεταπτυχιακό»
«Πάλι άνεργος/άνεργη θα είσαι»
«Άκουγα ότι δεν χρειάζεται να συνεχίσω τις σπουδές μου,
ότι τα προσόντα μου ήταν ήδη αρκετά για εύρεση εργασίας,
ότι δεν αρμόζει σε μια παντρεμένη γυναίκα να είναι φοιτήτρια».
Στην Ερώτηση 36 για το αν υπήρξαν στερεοτυπικά σχόλια
σε σχέση με το φύλο από το εργασιακό, το οικογενειακό
ή το φιλικό τους περιβάλλον που σχετίζονται με τις επιδόσεις
και την αποτελεσματικότητά τους σε ακαδημαϊκό επίπεδο,
απάντησαν θετικά πέντε άτομα, τα οποία ανέφεραν τα εξής:
«Γυναίκα και μεταπτυχιακά και καριέρα και οικογένεια δεν
συνδυάζονται»
«Δεν μπορείς να μελετάς συνέχεια, γυναίκα είσαι. Δεν μπορείς
να συνεχίσεις τις σπουδές σου ή να ανέβεις επαγγελματικά.
Τα παιδιά χρειάζονται τη μητέρα τους»
«Δεν ασχολείσαι με τα παιδιά σου βρε κορίτσι μου; Δεν
φτιάχνεις καμιά πίτα αν έχεις χρόνο;»
«Πώς είναι δυνατόν ένας άνδρας να συμμετέχει σε ένα πρόγραμμα
μεταπτυχιακών σπουδών σε τμήμα νηπιαγωγών;»
«Ότι ο καθηγητής είναι γυναικείο επάγγελμα».
Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι:
• τα κίνητρα για τη λήψη της απόφασης για εκπόνηση μεταπτυχιακών
σπουδών ήταν κυρίως η εμβάθυνση στη γνώση, η επαφή με
νέα επιστημονικά δεδομένα, η πραγματοποίηση επιθυμιών
για περισσότερες σπουδές σε ανώτερο επίπεδο. Επίσης, υπήρξαν
και λόγοι προσωπικής επαγγελματικής ανέλιξης (κυρίως από
φοιτητές/-τριες του Π.Μ.Σ. του Π.Τ.Π.Ε.)
• γενικά οι γυναίκες μεταπτυχιακές φοιτήτριες, αλλά και
οι άνδρες μεταπτυχιακοί φοιτητές, που είναι έγγαμοι/-ες
και εργάζονται, αντιμετωπίζουν προβλήματα στην παρακολούθηση
των σπουδών τους και στην ανταπόκριση στις απαιτήσεις
του Π.Μ.Σ., κυρίως λόγω των οικογενειακών τους υποχρεώσεων.
Οι νεότεροι/-ες σε ηλικία μεταπτυχιακοί/-ές φοιτητές/-τριες
δεν αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα
• εντούτοις, πολύ συχνότερα είναι τα σχόλια που δέχονται
οι γυναίκες μεταπτυχιακές φοιτήτριες σε σχέση με τους
άνδρες φοιτητές τόσο από το οικογενειακό όσο και από το
εργασιακό τους περιβάλλον για την απόφασή τους αυτή να
κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές. Τα σχόλια αυτά συχνά έχουν
στόχο να τις αποθαρρύνουν και να τις αναγκάσουν να ασχοληθούν
μόνο με την οικογένειά τους ή με την εργασία τους για
το υπόλοιπο της ζωής τους.
Σημειώνεται ότι η έρευνα αυτή θα παρουσιαστεί ως πλήρης
ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο «Gender, Family Responsibility
and Legal Change. An International, Interdisciplinary
Conference», το οποίο θα πραγματοποιηθεί στη Νομική Σχολή
του Πανεπιστημίου του Sussex της Αγγλίας (Sussex Law School,
University of Sussex, Brighton, United Kingdom), από 10
έως 12 Ιουλίου 2008. Τα δε πορίσματα της έρευνας θα συζητηθούν
στο πλαίσιο ειδικού συμποσίου που αφορά σε θέματα επίδρασης
του φύλου και του οικογενειακού περιβάλλοντος ατόμων που
μετέχουν σε εκπαιδευτικές διαδικασίες.
Η αναφορά είναι ως εξής:
Solomonidou, C., Stavridou, H. & Giantsiou, D. (2008).
Post-graduate students’ difficulties in their studies:
family and gender issues. Gender, Family Responsibility
and Legal Change. An International, Interdisciplinary
Conference. Sussex Law School, University of Sussex, 10th
– 12th July 2008.
|
