ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Στο πλαίσιο του προβληματισμού σχετικά τα φυλετικά στερεότυπα που κυριαρχούν αναφορικά με την κατάκτηση θέσεων μελών Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) σε Ανώτατα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα (ΑΕΙ), πραγματοποιήθηκε έρευνα στα μέλη ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Π.Θ., Εικόνα 7). Συγκεκριμένα, ερωτήθηκαν οι διοικητικές υπηρεσίες του Π.Θ. σε σχέση με τον αριθμό μελών ΔΕΠ, ανδρών και γυναικών, κάθε τμήματος, η εισαγωγική βαθμίδα, ο χρόνος εισαγωγής στο Π.Θ., καθώς και το γνωστικό αντικείμενο κάθε μέλους ΔΕΠ. Τα δεδομένα αυτά δόθηκαν από τις διοικητικές υπηρεσίες το χειμώνα του 2008 ανώνυμα και διατηρήθηκαν ανώνυμα.

Με βάση τα δεδομένα αυτά μελετήθηκε η κατάσταση των μελών ΔΕΠ του Π.Θ. προκειμένου να διαπιστωθούν πιθανές διαφορές στον αριθμό, στην εισαγωγική βαθμίδα και στο γνωστικό αντικείμενο μεταξύ των ανδρών και των γυναικών μελών ΔΕΠ.

Ως προς τον αριθμό των ανδρών και των γυναικών μελών ΔΕΠ του Π.Θ., η μελέτη των δεδομένων αυτών οδήγησε στις ακόλουθες γενικές διαπιστώσεις:
• Η υπεροχή των ανδρών επιστημόνων είναι συντριπτική έναντι των γυναικών επιστημόνων στα γνωστικά αντικείμενα που παραδοσιακά θεωρούνται ότι είναι συνυφασμένα με την παρουσία των ανδρών (Πολυτεχνική Σχολή, Γεωπονική Σχολή, Ιατρική Σχολή).
• Ακόμη και στα παραδοσιακά θεωρούμενα γυναικεία Τμήματα των Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης, Προσχολικής Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής, παρατηρείται σχεδόν ισοτιμία στη συμμετοχή ανδρών και γυναικών.

Αναλυτικότερα:

Στην Πολυτεχνική Σχολή:

Στο Τμήμα Πολιτικών Mηχανικών (Τ.Π.Μ.) σε σύνολο 18 διδασκόντων, εργάζονται 18 άνδρες (100%), από τους οποίους 3 καθηγητές, 7 αναπληρωτές καθηγητές, 4 επίκουροι καθηγητές και 4 λέκτορες, ενώ δεν υπάρχει καμία γυναίκα σε καμιά βαθμίδα (0%).

Στο Τμήμα Mηχανολόγων Mηχανικών Bιομηχανίας (Τ.Μ.Μ.Β.) παρατηρείται το ίδιο: σε σύνολο 18 διδασκόντων εργάζονται 18 άνδρες (100%), από τους οποίους 6 καθηγητές, 6 αναπληρωτές καθηγητές, 4 επίκουροι καθηγητές και 2 λέκτορες, ενώ δεν υπάρχει καμία γυναίκα σε καμία βαθμίδα (0%).

Στο Τμήμα Mηχανολόγων Mηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Tηλεπικοινωνιών και Δικτύων (Τ.Μ.Μ.Η.Υ.Δ.), σε σύνολο 16 διδασκόντων εργάζονται 14 άνδρες (87,5%), από τους οποίους 2 καθηγητές, 3 αναπληρωτές καθηγητές, 6 επίκουροι καθηγητές και 3 λέκτορες, και μόνο 2 γυναίκες (12,5%), από τις οποίες 1 καθηγήτρια και 1 αναπληρώτρια καθηγήτρια.

Στο Τμήμα Mηχανικών Xωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης (Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α.), σε σύνολο 22 διδασκόντων υπάρχουν 18 άνδρες (81,8%), από τους οποίους 7 καθηγητές, 4 αναπληρωτές καθηγητές, 5 επίκουροι καθηγητές και 2 λέκτορες, και μόνο 4 γυναίκες (18,1%), από τις οποίες 3 αναπληρώτριες καθηγήτριες και 1 επίκουρη καθηγήτρια.

Στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Mηχανικών (ΤΑΜ), σε σύνολο 16 διδασκόντων εργάζονται 13 άνδρες (81,2%), από τους οποίους 1 καθηγητής, 3 αναπληρωτές καθηγητές, 8 επίκουροι καθηγητές και 1 λέκτορας, και μόνον 3 γυναίκες (18,7), από τις οποίες 2 επίκουρες καθηγήτριες και 1 λέκτορας.

Στη Γεωπονική Σχολή:

Στο Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος (Τ.Γ.Φ.Π.Α.Π.), σε σύνολο 19 διδασκόντων εργάζονται 17 άνδρες (89,4%), από τους οποίους 7 καθηγητές, 3 αναπληρωτές καθηγητές, 2 επίκουροι καθηγητές, 1 μόνιμος λέκτορας και 3 λέκτορες, και μόνο 2 γυναίκες (10,5%), από τις οποίες 1 καθηγήτρια και 1 αναπληρώτρια καθηγήτρια.

Στο Τμήμα Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος (Τ.Γ.Ι.Υ.Π.), σε σύνολο 16 διδασκόντων, εργάζονται 13 άνδρες (81,2%), από τους οποίους 6 καθηγητές, 1 αναπληρωτής καθηγητής, 4 επίκουροι καθηγητές και 2 λέκτορες, και μόνον 3 γυναίκες (18,7%), από τις οποίες 2 επίκουρες καθηγήτριες και 1 λέκτορας.

Στη Σχολή Επιστημών της Υγείας:

Στο Τμήμα Ιατρικής (Τ.Ι.), σε σύνολο 98 διδασκόντων εργάζονται 73 άνδρες (74,4%), από τους οποίους 23 καθηγητές, 11 αναπληρωτές καθηγητές, 37 επίκουροι καθηγητές και 17 λέκτορες, και 25 γυναίκες (25,5%), από τις οποίες 3 αναπληρώτριες καθηγήτριες, 11 επίκουρες καθηγήτριες και 11 λέκτορες.

Στο Τμήμα Kτηνιατρικής (Τ.Κ.), σε σύνολο 21 διδασκόντων εργάζονται 17 άνδρες (80,9%), από τους οποίους 2 καθηγητές, 4 αναπληρωτές καθηγητές, 8 επίκουροι καθηγητές και 3 λέκτορες, και μόνον 4 γυναίκες (19%), από τις οποίες 3 επίκουρες καθηγήτριες και 2 λέκτορες.

Στο Τμήμα Bιοχημείας και Bιοτεχνολογίας (Τ.Β.Β.), σε σύνολο 16 διδασκόντων εργάζονται 11 άνδρες (68,7%), από τους οποίους 3 καθηγητές, 1 αναπληρωτής καθηγητής, 3 επίκουροι καθηγητές και 4 λέκτορες, και 5 γυναίκες (31,2%), από τις οποίες 3 επίκουρες καθηγήτριες και 2 λέκτορες.

Στη Σχολή των Επιστημών του Ανθρώπου:

Στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (Π.Τ.Δ.Ε.), σε σύνολο 19 διδασκόντων υπάρχουν 9 άνδρες (47,3%), από τους οποίους 2 καθηγητές 1 αναπληρωτής καθηγητής και 6 επίκουροι καθηγητές, και 10 γυναίκες (52,6%), από τις οποίες 4 καθηγήτριες, 1 αναπληρώτρια καθηγήτρια, 4 επίκουρες καθηγήτριες και 1 λέκτορας.

Στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης (Π.Τ.Π.Ε.), σε σύνολο 23 διδασκόντων υπάρχουν 10 άνδρες (43,4%), από τους οποίους 1 καθηγητής, 2 αναπληρωτές καθηγητές, 2 επίκουροι καθηγητές και 5 λέκτορες, και 13 γυναίκες (56,5%), από τις οποίες 2 καθηγήτριες, 4 αναπληρώτριες καθηγήτριες και 7 επίκουρες καθηγήτριες.

Στο Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής (Π.Τ.Ε.Α.), σε σύνολο 13 διδασκόντων εργάζονται 9 άνδρες (69,2%), από τους οποίους 1 καθηγητής, 2 αναπληρωτές καθηγητές, 4 επίκουροι καθηγητές και 1 λέκτορας, και 4 γυναίκες (30,7%), από τις οποίες 3 επίκουρες καθηγήτριες και 1 λέκτορας.

Στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Ι.Α.Κ.Α.), σε σύνολο 14 διδασκόντων εργάζονται 9 άνδρες (64,2%), από τους οποίους 3 καθηγητές, 2 αναπληρωτές καθηγητές, 1 επίκουρος καθηγητής και 3 λέκτορες, και 5 γυναίκες (35,7%), από τις οποίες 2 καθηγήτριες, 2 αναπληρώτριες καθηγήτριες και 1 λέκτορας.

Στο ανεξάρτητο Τμήμα Επιστημών της Φυσικής Αγωγής και του Αθλητισμού (T.E.Φ.A.A), σε σύνολο 26 διδασκόντων εργάζονται 19 άνδρες (73%), από τους οποίους 5 καθηγητές, 5 αναπληρωτές καθηγητές, 5 επίκουροι καθηγητές και 4 λέκτορες, και 7 γυναίκες (26,9%), όλες στη βαθμίδα του λέκτορα.

Στο ανεξάρτητο Τμήμα των Οικονομικών Επιστημών (Τ.Ο.Ε.), σε σύνολο 15 διδασκόντων εργάζονται 14 άνδρες (93,3%), εκ των οποίων 2 καθηγητές, 5 αναπληρωτές καθηγητές, 1 επίκουρος καθηγητής και 5 λέκτορες, και μόνο 1 γυναίκα (6,6%) στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή.

Συνολικά ο αριθμός των ανδρών και γυναικών μελών ΔΕΠ του Π.Θ. φαίνεται στον Πίνακα 1 που ακολουθεί.

Πίνακας 1. Αριθμός ανδρών και γυναικών μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Διαπιστώνεται εύκολα ότι σε όλα τα τμήματα η παρουσία των ανδρών μελών ΔΕΠ σε σύγκριση με αυτή των γυναικών μελών ΔΕΠ είναι συντριπτική υπέρ των ανδρών, και κυμαίνεται από 0% (Τ.Π.Μ., Τ.Μ.Μ.Β.) και 6,6% (Τ.Ο.Ε.) έως 56,5% (Π.Τ.Π.Ε.) και 52,6 (Π.Τ.Δ.Ε.).

Ως προς την εισαγωγική βαθμίδα των ανδρών και των γυναικών μελών ΔΕΠ του Π.Θ., η μελέτη των δεδομένων της έρευνας επέτρεψε στο να διαπιστωθεί ότι πολύ περισσότεροι άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες εισήχθησαν και εισάγονται στις μεγάλες βαθμίδες του Καθηγητή και του Αναπληρωτή Καθηγητή. Αντίθετα, πολύ περισσότερες γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες εισάγονται στις μικρότερες βαθμίδες του Επίκουρου Καθηγητή και του Λέκτορα.

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο των ανδρών και των γυναικών μελών ΔΕΠ του Π.Θ., η μελέτη των δεδομένων της έρευνας οδήγησε στη γενική διαπίστωση ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά στα γνωστικά αντικείμενα των ανδρών και των γυναικών μελών ΔΕΠ του Π.Θ. και ότι όλα τα μέλη ΔΕΠ υπηρετούν εξειδικευμένα γνωστικά πεδία σε όλα τα τμήματα.

Σημειώνεται επίσης ότι τα στοιχεία αυτά αναφέρονται σε δύο χρόνων δεδομένα (2005-06), και είναι ελαφρώς πεπαλαιωμένα. Η κατάσταση φαίνεται ότι είναι δυναμική, καθώς τα δύο τελευταία έτη πολλές γυναίκες έχουν εκλεγεί και υπηρετούν στο Π.Θ., ακόμα και σε παραδοσιακά ‘ανδρικά’ τμήματα. Βεβαίως οι χαμηλές μη μόνιμες και χαμηλότερα αμειβόμενες βαθμίδες του Επίκουρου καθηγητή και του Λέκτορα είναι αυτές στις οποίες εξακολουθούν να διορίζονται οι γυναίκες ως νέα μέλη ΔΕΠ στο Π.Θ.